معرفی بوتاکس؛ مکانیسم اثر، انواع، کاربردهای پزشکی و زیبایی

تاریخچه و کاربرد بوتاکس در پزشکی

از سال 2001 بیش از 11 میلیون تزریق بوتاکس (سم بوتولینوم نوروتوکسین (BoNT)) در ایالات متحده انجام شده است و احتمالاً دو برابر این مقدار در سراسر جهان تزریق شده است. بوتاکس امروزه پرکاربردترین روش غیرجراحی زیبایی به شمار می‌رود. اداره غذا و داروی آمریکا ابتدا استفاده از آن را برای درمان خطوط اخم بین ابروها تأیید کرده بود، اما اکنون به طور گسترده‌ای برای کاربردهای زیبایی دیگر پوست چهره و گردن نیز به صورت غیرمجاز استفاده می‌شود.

بوتاکس نوعA (سم بوتولینوم نوروتوکسین-A) پرکاربردترین نوع از این سم محسوب می‌شود که به صورت یک پروتئین پیوسته 150 کیلودالتونی تولید می‌شود. در مرحله اولیه، پروتئولیز یا برش دادن این پلی پپتید باعث تقسیم آن به 2 بخش جداگانه می‌شود: زنجیره سنگین (100 کیلودالتون) و زنجیره سبک (50 کیلودالتون). هر یک از این بخش‌ها وظیفه‌ای جداگانه در غیرفعال‌سازی همایه‌های عصبی-عضلانی در اتصال عصب-ماهیچه دارند. این مسدودسازی در کمپلکس SNARE منجر به متوقف شدن آزادسازی استیل کولین می‌شود. هدف همه انواع سروتیپ A از BoNT در تمامی محصولات تجاری، پروتئین SNAP-25 است.

در شرایط طبیعی،بوتاکس(BoNT-A) به صورت یک کمپلکس با پوشش محافظ پروتئینی وجود دارد. این پروتئین‌های مرتبط با بوتاکس به عنوان پروتئین‌های همراه بوتاکس شناخته می‌شوند که شامل 4 پروتئین هماگلوتینین مجزا و یک پروتئین غیرسمی غیرهماگلوتینین هستند. از آنجایی که کشت‌های سم بوتولینوم متفاوت هستند، این کمپلکس‌ها با وزن‌های مولکولی 300، 500 و 900 کیلودالتون وجود دارند و محصولات تجاری با این وزن‌های مولکولی مختلف متفاوت هستند. پروتئین‌های مرتبط با نوروتوکسین (NAPs) از تخریب BoNT در دستگاه گوارش اسیدی محافظت کرده و جذب سم توسط سلول‌های اپیتلیال را افزایش می‌دهند. ارتباط این پروتئین‌ها با کاربردهای زیبایی هنوز ناشناخته است.

OnaBTX-A (BOTOX) ابتدا با نام Oculinum سنتز شد و اولین بار در سال 1979 تولید گردید. این محصول توسط شرکت دارویی Allergan با نام تجاری BOTOX تولید شد و ابتدا برای روش‌های درمانی و سپس زیبایی مورد استفاده قرار گرفت. 4 چندین محصول تجاری از سروتیپ A (BoNT-A) و سروتیپ B (BoNT-B) این سم برای درمان انواع مختلف اختلالات تولید شده‌اند. در ابتدا، شرایطی که با انقباضات عضلانی بیش از حد همراه بودند مانند دیستونی، بلفارواسپاسم و استرابیسم هدف قرار گرفتند.

همزمان در اوایل دهه 1980 در مرکز تحقیقات میکروبیولوژی کاربردی (CAMR) در انگلستان، دکتر جان الستون اولین بار از سم بوتولینوم به صورت بالینی استفاده کرد. اولین مجوز بازاریابی در انگلستان برای درمان بلفارواسپاسم صادر شد. محصول دیسپورت نیز بر پایه نام محل توسعه آن، یعنی دیس (تونی) در (پورت) داون، نامگذاری شد.

مشاوره پوست و مو آنلاین باماویت

آیا به دنبال راه‌حل‌ تخصصی برای مشکلات پوستی خود هستید؟ در باماویت، ما با بهره‌گیری از به‌روزترین روش‌های درمانی پوست و مو، به شما کمک می‌کنیم تا بهترین نتیجه را بگیرید.    

درخواست مشاوره پوست و مو

کاربردهای زیبایی این سم به طور چشمگیری گسترش یافت زمانی که کاروترز اولین بار مفید بودن BoNT-A را برای درمان خطوط اخم بین ابروها بررسی کردند. 6 سپس سایر عضلات میمیک چهره برای درمان چین و چروک‌های پویا از جمله پیشانی، خطوط دور دهان و طناب‌های پلاتیزمال هدف قرار گرفتند. همزمان با این کاربردهای غیرمجاز در ایالات متحده، محققان بالینی در اروپا نیز آزمایش‌های مشابهی را با مجوز و بدون مجوز با دیسپورت یا آبوبوتولینومتوکسین-A انجام دادند. اخیراً کاربردهای غیرعضلانی نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند، از جمله در شرایط مرتبط با غدد سباسه(غدد چربی )، فولیکول‌های مو، اسکار، درد مزمن و حتی افسردگی.

بوتاکس (سم بوتولینوم) از «سمی‌ترین سموم» به یکی از پرکاربردترین داروهای پزشکی طی 60 سال گذشته تبدیل شده است. امروزه، از OnabotulinumtoxinA در 78 کشور استفاده می‌شود و تنها در ایالات متحده از سال 2002 تاکنون حدود 10.9 میلیون ویال از آن فروخته شده است. سایر بوتاکس از جمله دیسپورت و زئومین نیز در سراسر جهان تکامل یافته‌اند.

چگونگی تاثیر بوتاکس بر انتقال دهنده‌های عصبی

پس از تزریق بوتاکس، یک پروتئاز درون‌زاد پلی‌پپتید 150 کیلودالتونی بوتاکس را به دو بخش 100 و 50 کیلودالتونی جداگانه به نام‌های زنجیره سنگین و سبک، تقسیم می‌کند. در این مرحله این دو زنجیره هنوز به هم متصل هستند و توسط یک پیوند دی‌سولفیدی به هم متصل شده‌اند که به آنها اجازه می‌دهد وظایف مجزایی را انجام دهند.

انتهای C-ترمینال زنجیره سنگین مسئول متصل شدن کمپلکس سم نوروتوکسین به گیرنده‌های خاصی روی ترمینال عصبی پیش‌سیناپسی است. سپس با برهم‌کنش انتهای N-ترمینال زنجیره سنگین با گیرنده، ورود سم به درون سلول اتفاق می‌افتد. پس از آن، زنجیره سنگین یک کانال در غشای داخلی درون وزیکول ایجاد می‌کند. pH اسیدی باعث از بین رفتن پیوند دی‌سولفیدی شده و اجازه ورود زنجیره سبک به درون سیتوزول را می‌دهد.

سپس زنجیره سبک 50 کیلودالتونی پروتئین مرتبط با سیناپس به نام SNAP-25 را شکافته و از اتصال و ادغام وزیکول‌های درون سلولی استیل کولین جلوگیری می‌کند. SNAP-25 یکی از بسیاری پروتئین‌های تشکیل دهنده خانواده بزرگ پروتئین‌های SNARE برای برون‌رانی مواد از سلول است. مکانیسم عمل بوتاکس نوع B تقریباً مشابه نوع A است با این تفاوت که هدف نهایی آن روی پروتئین سیناپتوبروین یا VAMP است که منجر به جلوگیری از آزادسازی ناقل عصبی می‌شود.

تحویل سنتی این سم از طریق تزریق درون عضلانی با سرنگ و سوزن 30 گیج انجام می‌شود. اما فرمولاسیون‌های موضعی متعددی از جمله کرم‌ها، مایعات و ژل‌های حاوی این سم در حال مطالعه هستند. همچنین روش‌های دیگری همچون اعمال موضعی همراه با میکرونیدلینگ یا لیزر فرکشنال، یونتوفورز و فونوفورز برای بهبود تحویل بدون سوزن مورد بررسی قرار گرفته‌اند. با وجود تفاوت‌های تولیدی، هدف مولکولی همه این ترکیبات جدید سم بوتولینوم نوع A، پروتئین SNAP-25 است.

مروری بر داروشناسی و ویژگی‌های محصولات تجاری بوتاکس

هشت سروتیپ متمایز از بوتاکس (A-H) وجود دارد اما تنها BoNT-A و BoNT-B برای استفاده روی انسان تأیید شده‌اند. BoNT-A پرکاربردترین نوع سم بوتولینوم برای اهداف بالینی و زیبایی است اما چندین تفاوت در محصولات سم بوتولینوم وجود دارد. صرف نظر از فرایند تولید، بخش فعال زیستی 150 کیلودالتونی در تمام محصولات BoNT-A یکسان است. با اینحال، برخی از محصولات BoNT-A دارای پوششی از پروتئین‌های مرتبط (NAPs)، پروتئین‌های محافظ هماگلوتینین و غیرهماگلوتینین هستند. این موضوع وزن مولکولی این محصولات را تا 700 و 900 کیلودالتون افزایش می‌دهد. اینکه آیا این تفاوت‌های وزنی از نظر بالینی مرتبط هستند یا خیر، همچنان مورد بحث بین شرکت‌های تولیدکننده است.

مطالعات نشان داده‌اند که بخش فعال 150 کیلودالتونی سم از NAPها در pH فیزیولوژیک آزاد می‌شود. این احتمالاً حین بازسازی سم در ویال رخ می‌دهد، پیش از تزریق به بیمار. بنابراین اگر تنها پروتئین سمی 150 کیلودالتونی فعال قبل یا حین تزریق آزاد شود، نباید انتظار تفاوتی در انتشار و پخش سم بر اساس وزن آن داشت.

مسئله دیگری که مطرح شده، ثبات BoNT-A در ارتباط با اندازه کمپلکس، NAPها، افزودنی‌های منحصربفرد و فرایند ثبات‌بخشی است. به عنوان مثال، OnaBTX-A در سالین جذب و خشک شده است. در حالی که AboBTX-A و IncobotulinumtoxinA از قندهای مختلف استفاده می‌کنند و لیوفیلیزه می‌شوند. NAPهای IncobotulinumtoxinA در فرایند تولید از هم جدا می‌شوند در حالی که در دیگران این اتفاق حین بازسازی رخ می‌دهد.

دکتر Eisele سه محصول تجاری در دسترس BoNT-A در ایالات متحده را با آزمون‌های استاندارد ثبات مورد بررسی قرار داد و تفاوت معنی‌داری در قدرت یا عمر مفید مشاهده نکرد. توجه داشته باشید که این سه محصول تجاری همگی از سویه Hall باکتری Clostridium botulinum گرفته شده‌اند. مهم‌ترین تفاوت بین این سموم بنابراین دوز یا واحد فعالیت تعریف شده توسط تولیدکنندگان است. به عنوان مثال، OnaBTX-A از واحدهای BOTOX استفاده می‌کند در حالی که AboBTX-A از واحدهای اسپی‌وود استفاده می‌کند.

پیشرفت‌های جدید علمی منجر به تغییر از LD50 در مدل‌های موشی به آزمون‌های مبتنی بر سلول شده است. با این حال، هر دو هم‌اکنون از دوز کشنده میانگین برای تعریف یک واحد استفاده می‌کنند. با این حال، این آزمایش‌های LD50 برای هر محصول منحصربفرد بوده و قابل تبدیل به یکدیگر نیستند.

بنابراین ضریب تبدیل مستقیمی بین واحدهای محصولات مختلف BoNT-A وجود ندارد و هر تولیدکننده از تبدیل تعادلی بین آنها خودداری می‌کند. با این حال، متخصصان سعی کرده‌اند ضریب تبدیلی را برای هدایت تزریق‌کنندگان کم‌تجربه در هنگام انتقال از یک محصول BoNT-A به محصول دیگر تعریف کنند.

خلاصه‌ای از مطالعات دوز نشان می‌دهد OnaBTX-A تقریباً معادل IncobotulinumtoxinA است. با این حال، نسبت‌های AboBTX-A به ‌OnaBTX-A بین 2.5 تا 3 برابر برای زیست‌تعادلی پیشنهاد شده است.

به نظر می‌رسد تفاوت‌های اولیه در محصولات عمدتاً به تفاوت‌های واحد دوز و حجم بازسازی مرتبط است و نه وزن مولکولی یا تفاوت‌های ذاتی در مولکول یا کمپلکس سم بوتولینوم. خلاصه اینکه، دوز باید بر اساس پاسخ فیزیولوژیک به واحدهای فردی و نه مقایسه واحدهای محصول تعیین شود. هر یک از سموم تولید شده کارایی و ایمنی کامل خود را در مطالعات بالینی در ایالات متحده و اروپا نشان داده‌اند.

ایمونوژنیسیتی یا آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده عوامل بالقوه‌ای در تعیین شکست درمان در استفاده‌های زیبایی هستند. مشخص است که BoNT-NAPs می‌تواند منجر به تشکیل آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده شود. در واقعیت، سه بوتاکس موجود در ایالات متحده در حال حاضر تقریباً هیچ آنتی‌بادی قابل اندازه‌گیری‌ای ایجاد نمی‌کنند.

میزان ایمونوژنیسیتی یا آنتی‌بادی خنثی‌کننده برای تزریقات ابرو به شرح زیر است:

OnaBTX-A: 0٪
AboBTX-A: 0٪
IncoBTX-A: 1.1٪

در حال حاضر شواهد بالینی مبنی بر ایجاد آنتی‌بادی و واکنش‌های ضعیف به درمان در اثر استفاده‌های زیبایی طولانی‌مدت وجود ندارد.

بوتاکس های تأیید شده توسط FDA در ایالات متحده

سموم بوتاکس تأیید شده توسط FDA در ایالات متحده، فقط چهار نوع بوتاکس در حال حاضر توسط اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا (FDA) برای استفاده در ایالات متحده تأیید شده‌اند. BOTOX®، Dysport®، Myobloc® و Xeomin® همگی برای درمان دیستونی گردنی تأیید شده‌اند. همچنین BOTOX®، Dysport® و Xeomin® برای درمان خطوط متوسط تا شدید اخم بین ابروها در بزرگسالان تأیید شده‌اند. اما درمان بلفارواسپاسم فقط با BOTOX® یا Xeomin® تأیید شده است. BOTOX® Cosmetic تنها سم تأیید شده توسط FDA آمریکا برای درمان پاهای کلاغی کناره‌های چشم است.

همچنین BOTOX® در ایالات متحده برای درمان میگرن مزمن، فعالیت بیش از حد دتروسور عصبی (بی‌اختیاری ادرار)، سفتی عضلانی اندام فوقانی و هیپرهیدروز شدید اولیه بغل در بزرگسالان تأیید شده است. مطالعات بالینی برای تأیید FDA پیشانی و ناحیه فوقانی صورت برای BOTOX® در حال انجام است. جستجو برای ایده‌آل‌ترین سم زیبایی منجر به تحقیقاتی برای تغییر خواص بالینی شده است.

خواص سم عصبی ایده‌آل شامل:

1. زمان شروع اثر سریع
2. عملکرد پایدار دارویی در طول زمان فعالیت
3. اثر محدود به محل تزریق عضلانی
4. انتشار یا محدوده اثرگذاری کنترل شده
5. عوارض جانبی کم – درد، فلجی ناخواسته و غیره
6. واکنش طبیعی به نظر برسد
7. فیزیولوژیک
8. طول اثر طولانی – بیشتر از 6 ماه

از این ویژگی‌های ایده‌آل، مدت اثر به نظر مهم‌ترین عامل برای بیمار و پزشک است. مطالعات آزمایشی برای هر سه سم مورد استفاده در حال حاضر در ایالات متحده، برای اثربخشی و طول مدت، مطالعات روی اخم بین ابروها بوده‌اند. مطالعات OnaBTX-A و IncoBTX-A برای 5 ماه و مطالعات AboBTX-A برای 6 ماه انجام شده‌ است. هر سه محصول تا 5 ماه نتایج یکسانی در اندازه‌گیری‌های اثربخشی داشته‌اند. در حال حاضر، مدت اثر توسط غلظت تعیین می‌شود، اما با سقف 5 ماه. محدوده 6 ماهه همچنان وجود دارد، اما محصولات جدیدی در حال مطالعه هستند که ممکن است فعالیت طولانی‌تری داشته باشند.

معرفی و کاربردهای BOTOX (OnabotulinumtoxinA)^®

BOTOX، ^®Vistabel^® یا Vistabex (OnabotulinumtoxinA)^® اولین سمی که برای اهداف درمانی سنتز شد، پیش‌نمونه امروزی BOTOX^® بود. BOTOX® نام تجاری فرمول اختصاصی BoNT-A شرکت Allergan در ایالات متحده است. به عنوان اولین در نوع خود، OnaBTX-A پزشکی زیبایی را متحول کرد و باعث شد بسیاری از مصرف‌کنندگان تمام سموم بوتولینوم را “BOTOX” بنامند. بیش از 75 کشور دیگر BOTOX® را برای استفاده بالینی تأیید کرده‌اند.

شرایط مورد مطالعه شامل بروکسیسم، شکاف مزمن مقعد، درد مزمن لگن یا اسکروتوم، افسردگی، فعالیت بیش از حد مثانه، باندهای پلاتیزمال، پدیده رینود و دیسفونی اسپاسمودیک است. مطالعات جدیدی در حال انجام است در مورد خطوط پیشانی که ممکن است منجر به تأیید دیگری توسط FDA شود.

OnaBTX-A همچنین در درمان شرایط دیگر مانند ترشح بیش از حد بزاق و سندرم فرای(Frey’s syndrome) مورد مطالعه قرار گرفته است، از طریق مهار آزادسازی استیل کولین از الیاف پاراسمپاتیک پس از گانگلیون به غدد بزاقی. نشان داده شده اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها از طریق مکانیسم‌های غیرانقباضی بهبود می‌یابند. این در ابتدا ممکن است ناهمخوان به نظر برسد زیرا شاید فرض شود بهبود ناشی از کاهش تنش روی ناحیه تحت تأثیر از طریق فلج عضلات اطراف است، اما به نظر نمی‌رسد این تنها مکانیسم باشد.

OnaBTX-A در واقع فاکتور رشد (TGF-β1) را کاهش می‌دهد، تکثیر فیبروبلاست را مهار می‌کند و آپوپتوز القا می‌کند و بدین ترتیب اسکارهای هیپرتروفیک را بهبود می‌بخشد. اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدهای تثبیت شده بهبود یافته‌اند و پیشگیری با استفاده پری‌اپراتیو نیز با نتایج مطلوب مورد مطالعه قرار گرفته است. به نظر می‌رسد بهبود اختلالات درد مزمن از طریق آرامش عضلانی و همچنین تعاملات منجر به کاهش نوروپپتیدهای دردزا حاصل می‌شود، اما این مسیرها کاملاً روشن نشده‌اند.

Dysport^®: توسعه، تأییدیه‌ها و کاربردهای بالینی

Dysport، ^®Reloxin^® یا Azzalure (AbobotulinumtoxinA)^® این فرمولاسیون از BoNT-A اولین بار در سال 1988 برای درمان دیستونی گردنی مورد مطالعه قرار گرفت و در پورتون داون انگلستان توسعه یافت. نام آن از ترکیب بخش اول شرایط درمان شده و محل ساخت آن، یعنی دیستونی و پورتون داون، به دست آمده است. Dysport® اولین تأییدیه خود را برای درمان دیستونی گردنی در سال 1991 دریافت کرد و تأییدیه‌های زیبایی آن در 57 کشور صادر شده است.

FDA آمریکا Dysport^® را برای خطوط متوسط تا شدید اخم بین ابروها در آوریل 2009 تأیید کرد. Dysport^® تأییدیه‌های متعددی در کشورهای مختلف برای بلفارواسپاسم، اسپاسم نیمه‌صورت، تورتیکولیس اسپاسمودیک و اسپاستیسیته بازو دریافت کرده است. علاوه بر این، AboBTX-A برای درمان اختلالات دیگر از جمله دیستونی کانونی، هیپرهیدروز، گرگرفتگی یائسگی، فعالیت بیش از حد نوروژنیک مثانه و ترشح بیش از حد بزاق مورد مطالعه قرار گرفته است.

مطالعه سال 2013 بیماران را با دوز 30 تا 45 واحد اسپی‌وود AboBTX-A داخل پوستی پیشانی برای چربی پوست پیشانی ارزیابی کرد. تولید سبوم حداقل 59٪ به طور عینی و در تمام بیماران حداقل 25٪ چربی پوست به طور ذهنی با مهار سنتز لیپید کاهش یافت.

ادعاهای مشاهده‌ای در مورد پخش یا انتشار بیشتر Dysport® پس از تزریق در ناحیه پیشانی وجود دارد. تنها مطالعه بالینی عینی آزمون ید-نشاسته برای هیپرهیدروز بوده است که نتایج آن توسط پزشکان مختلف غیرقطعی بوده است. عدم وجود ضریب تبدیل مستقیم برای استانداردسازی دوز بین OnaBTX-A و AboBTX-A این نتایج را نامعتبر می‌کند. به نظر می‌رسد اثربخشی، میدان اثر و پخش، همچنین مدت اثر، به طور مستقیم تحت تأثیر دوز قرار دارند، نه تفاوت‌های مولکول بوتاکس .

IncobotulinumtoxinA ^®Xeomin ؛ ویژگی‌ها و کاربردهای بالینی

Xeomin، ^®Bocouture (IncobotulinumtoxinA)® توسط شرکت Merz (Merz Pharma GMBH، فرانکفورت، آلمان) تولید می‌شود و از سال 2008 در انگلستان و از سال 2010 در ایالات متحده برای درمان بلفارواسپاسم و دیستونی گردنی موجود بوده است. این محصول در سال 2010 در انگلستان و در سال 2011 در ایالات متحده برای خطوط اخم بین ابروها در بزرگسالان مورد تأیید قرار گرفته است، اما در اروپا تحت نام تجاری Bocouture^® برای درمان پای کلاغی نیز تأیید شده است.

این نسخه ثبت اختراع شده از BoNT-A با فرمولاسیون بوتاکس قبلی متفاوت است، زیرا وزن مولکولی آن سبک‌تر است. NAPهای IncoBTX-A در فرایند تولید از هم جدا می‌شوند، در حالی که این اتفاق در OnaBTX-A و AboBTX-A حین بازسازی رخ می‌دهد، اما این تفاوت به نظر بالینی معنی‌دار نیست.

بنابراین سم اینکوبوتولینوم از هرگونه پروتئین پیچیده تخلیه شده است. با بار پروتئینی کمتر، ادعا شده است که خطر آلرژی کمتر است. علاوه بر کاربردهای قبلی، IncoBTX-A برای درمان باندهای گردنی پلاتیزمال، لرزش پارکینسون، اسپاستیسیته، ترشح بیش از حد بزاق، نورالژی پارستتیک و سندرم پای بی‌قرار مورد مطالعه قرار گرفته است.

در سال 2014 گزارش شد که IncoBTX-A برای بیمارانی که پس از پرتودرمانی/جراحی سرطان دچار درد مقاوم به درمان شده‌اند، مؤثر است که منجر به کارآزمایی‌های بالینی جاری شده است. Xeomin® دوزی حتی با BOTOX® دارد (نسبت 1:1) و مطالعات بالینی اثربخشی و ایمنی مشابهی را مستندسازی کرده‌اند.

مطالعات مشابهی برای اثر برای IncoBTX-A در مقایسه با OnoA و AboBTX-A انجام شده است. این نتایج نیز به دلیل طراحی مطالعه و نسبت‌های تبدیل غیرقابل اتکا هستند. بررسی جامع ادبیات نشان داد که نه وزن مولکولی و نه NAPها بر انتشار تأثیری ندارند.

ویژگی‌ها و کارایی درمانی داروی مایوبلاک در درمان بیماری‌ها و مصارف زیبایی

مایوبلاک، نوروبلاک (ریمابوتولینومتوکسین ب) که به اختصار ریمابی تی اکس-بی نامیده می‌شود، تنها محصول توکسین بوتولینوم مبتنی بر سروتیپ ب است که در سال 2000 میلادی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان موقعیت‌های غیرطبیعی سر و دردهای مرتبط با دیستونی گردنی تأیید شد. مطالعات نشان داده‌اند که این دارو علاوه بر درمان انواع دیگری از اختلالات، در حیطه زیبایی نیز برای رفع چین و چروک‌های صورت مؤثر است.

مایوبلاک به صورت محلول یکنواخت خالص شده در ویال‌های آماده مصرف عرضه می‌شود. واحد فعالیت آن متفاوت از سایر محصولات است و غلظت آن 5000 واحد در هر میلی‌لیتر است. اگرچه معادل‌سازی آن با محصولات مبتنی بر بوتولینوم توکسین نوع آ در محدوده وسیع 1:125 است.

مطالعات نشان داده‌اند که مایوبلاک در درمان ریتیدهای هایپرکینتیک ناحیه فوقانی صورت از جمله خطوط اخم و پیشانی مؤثر است. البته این دارو شروع اثر سریع‌تر ولی مدت اثر کوتاه‌تری نسبت به محصولات مبتنی بر بوتولینوم توکسین نوع آ دارد.

با توجه به اثر گسترده‌تر مایوبلاک، انتشار بیشتری نیز دارد. همچنین به دلیل عوارض جانبی مانند درد حین تزریق، سردرد و افتادگی ابروها و نیز مدت اثر کوتاه‌تر، کاربرد آن در زیبایی کمتر است. ضمن اینکه استفاده زیبایی از این دارو توسط FDA تأیید نشده است.

بوتاکس های فاقد تأییدیه FDA

مدیتوکسین، نورونوکس، نو-بوتولینوم توکسین/نوع آ (Meditoxin, ^®Neuronox, ^®Neu-BoNT/A^®)

نورونوکس نیز از سویه هال کلستریدیوم بوتولینوم استخراج و در سال 2006 برای درمان بلفارواسپاسم در کره جنوبی تأیید شده است. از آن زمان تاکنون، مطالعات نشان داده‌اند که نورونوکس دارای توالی آمینواسیدی مشابه اونابوتولینوم توکسین-نوع آ است. همچنین نشان داده شده است که نورونوکس از نظر زیست‌تعادلی با بوتاکس برابری می‌کند. نورونوکس مرحله سوم کارآزمایی‌های بالینی را برای خطوط پیشانی-بینی تکمیل کرده و برای هیپرتروفی ماهیچه ماستر نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. سایر شرایط مورد مطالعه شامل بلفارواسپاسم، بروکسیسم، ناهنجاری پای اسبی، و اسپاستیسیته عضلانی است.

نورونوکس توسط شرکت مدی‌تاکس تولید می‌شود. این محصول تحت نام‌های تجاری مختلفی همچون بوتولیفت، سیاکس، کونوکس و مدیتوکسین تأیید شده است. اگرچه از لحاظ مولکولی تفاوت چندانی با اونابوتولینوم توکسین-نوع آ ندارد، تفاوت‌هایی در فرایند تولید مانند خالص‌سازی و فیلتراسیون منجر به تفاوت در وزن مولکولی (925 کیلودالتون) شده است. همچنین این محصول به صورت ویال 100 واحد موشی عرضه می‌شود.

نورونوکس آزمایش‌های بالینی گسترده‌ای را برای استفاده زیبایی در ریتیدهای صورت انجام داده است. در مقایسه با اونابوتولینوم توکسین-نوع آ، نسبت کارایی-دوز آن 1 به 1 تعیین شده است. آزمایش‌ها و مطالعات دوز بالینی برای ناحیه بین ابروها، پیشانی، چشم‌ها، خطوط خنده و اطراف دهان انجام شده است. این محصول به طور گسترده‌ای در آسیا با الگو و دوز مشابه اونابوتولینوم توکسین-نوع آ استفاده می‌شود. یک کاربرد رایج در آسیا استفاده برای هیپرتروفی عضله ماستر است که برای هر طرف 10 تا 40 واحد تزریق می‌شود. همچنین برای کاهش حجم عضلاتی مانند عضله شقیقه‌ای، ساق پا و دلتوئید برای نتایج زیبایی‌شناسی نیز استفاده شده است.

شرکت مدی‌تاکس اخیرا یک محصول تزریقی مایع و پیش‌مخلوط به نام اینوتاکس را نیز معرفی کرده است، اما تحقیقات در حال انجام است. این کار تحت یک توافقنامه صدور مجوز با شرکت آلرگان در ایرواین کالیفرنیا انجام می‌شود.

پورتاکس

پورتاکس یک محصول جدید امیدوارکننده بوتولینوم توکسین-نوع آ بود که توسط شرکت منتور در سراسر جهان تولید می‌شد. مشابه زئومین، این محصول فاقد پروتئین‌های همراه و یک توکسین عصبی برهنه و فعال بود. پورتاکس در کارآزمایی‌های بالینی برای خطوط پیشانی-بینی موفق بود و حتی مرحله 3 کارآزمایی‌های بالینی را در ایالات متحده به اتمام رساند. نتایج کارآزمایی‌های بالینی این محصول بوتولینوم توکسین-نوع آ بسیار مشابه یافته‌های مربوط به هر دو محصول اونابوتولینوم توکسین-نوع آ و اینکوبوتولینوم توکسین-نوع آ از نظر شروع اثر، مدت اثر و کارایی در خطوط اخم بود. با این حال، تولیدکننده در نهایت پس از تحصیل توسط شرکت جانسون اند جانسون در سال 2014 تولید را متوقف کرد.

کروما-فارما

کروما-فارما که در سال 1976 در وین اتریش تأسیس شده، محصولات زیبایی‌شناسی را در سراسر جهان نوآوری و توزیع می‌کند. این شرکت یک محصول بوتولینوم توکسین-نوع آ دارد که در حال حاضر در مرحله 2 کارآزمایی‌های بالینی در ایالات متحده و اروپا قرار دارد.

ایولوس

ایولوس یک محصول بوتولینوم توکسین-نوع آ است که توسط شرکت ایولوس در سانتا باربارا کالیفرنیا تولید و توسط شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی استرات‌اسپی کراون تحصیل شده است. این شرکت با شرکت داروسازی کره‌ای دائوونگ برای مدیریت آزمایش‌های بالینی همکاری می‌کند. تأییدیه تنظیمی مرحله 3 آزمایش این محصول بوتولینوم توکسین-نوع آ در ایالات متحده تازه با یک مطالعه خطوط پیشانی-بینی به پایان رسیده است.

آرتی001 (داکسی‌بوتولینوم‌توکسین-آ)

درخواست برای یک توکسین کاربردی روی پوست توسط بسیاری از شرکت‌های کالاهای آرایشی بدون نسخه مطرح شده بود، اما تحقیق واقعی اندکی تا قبل از اینکه شرکت روانس طرح را جدی بگیرد، انجام شده بود. روانس یک فناوری ناقل پپتیدی اختصاصی را توسعه داده است که می‌تواند مولکول‌ها را از مانع اپیدرم بگذراند. این امر اجازه انتقال بارهای مولکولی بزرگ را از طریق مانع پوستی می‌دهد. کار مفهوم‌سازی با انواع مختلفی از ماکرومولکول‌ها از جمله انسولین، فاکتورهای رشد و پروتئین‌های زیست‌فعال انجام شده است. مولکول 150 کیلودالتونی توکسین نیز با موفقیت از طریق ترکیبی از مسیرهای زیر از مانع اپیدرم عبور داده شده است:

1- رافتینگ لیپیدی؛ انتقال فراپوستی غیرفعال انرژی مستقل از طریق سلول‌های غیرزنده استراتوم کورنئوم

2- ترانسیتوز؛ انتقال وابسته به انرژی با استفاده از میکروپینوسیتوز درون و بیرون سلول‌های اپیدرم

این کار به وسیله یک پپتید حامل اگزیپینت با پیوندهای کووالانت که مولکول توکسین را از طریق اپیدرم زنده منتقل می‌کند، انجام می‌شود. پس از تحویل به درم، توکسین همانند ف

توکسین‌های عصبی مبتنی بر بوتولینوم توکسین نوع آ غیرمجاز و فاقد تأییدیه استفاده بالینی

آرتی002 (داکسی‌بوتولینوم‌توکسین-آ)

شرکت روانس ناقل پپتیدی را با توکسین اختصاصی 150 کیلودالتون خود به عنوان یک محصول تزریقی نیز آزمایش کرده است. مطالعات اولیه به عنوان آزمایش خطوط اخم پیشانی، هم از نظر کارایی و هم از نظر ایمنی نتایج بسیار مطلوبی داشته است. آزمایش مرحله 2 در برابر پلاسبو کارایی قابل توجهی را نشان داده و مدت اثر آن بیش از 6 ماه بوده است. نظریه‌های مختلفی برای توضیح این نتیجه ارائه شده است.

پروتئین حامل ممکن است مولکول توکسین بوتولینوم را برای مدت طولانی‌تری در اطراف نواحی عضلانی حفظ کند و باعث ایجاد یک عملکرد طولانی‌تر در اتصال عصب-عضله شود. مطالعات مرحله 3 بیشتر در حال انجام است.

سی‌بی‌تی‌اکس-آ، پروساین، لانتوکس

در سال 1993 میلادی، وزارت بهداشت چین مصرف سی‌بی‌تی‌اکس-آ را برای انسان و برای انواعی از شرایط عصبی-عضلانی تأیید کرد. سی‌بی‌تی‌اکس-آ در سال 2012 توسط اداره غذا و داروی چین برای خطوط پیشانی-بینی در زمینه زیبایی مورد تأیید قرار گرفت. با این حال، این فرمولاسیون منحصر به فرد از بوتولینوم توکسین-نوع آ حاوی ژلاتین گاوی، دکستران و ساکارز است و بنابراین خطر بالقوه بیشتری از واکنش‌های آلرژیک دارد.

در واقع، حداقل دو مورد از عوارض جانبی مستند شده اتفاق افتاده و انجام آزمایش پوستی قبل از مصرف به دلیل وجود ژلاتین گاوی توصیه شده است. در یک مطالعه تصادفی دوسوکور کراس‌اور، پروساین کارایی مساوی با اونابوتولینوم توکسین-نوع آ نشان داده است. با این حال، مطالعه دیگری نشان داد که سی‌بی‌تی‌اکس-آ در مقایسه با اونابوتولینوم توکسین-نوع آ، پخش بیشتری با استفاده از آزمون هاله ماینر دارد.

اگرچه سی‌بی‌تی‌اکس-آ نیز از سویه هال کلستریدیوم بوتولینوم سنتز می‌شود، اما مطالعات بیشتری در مورد ایمنی، توانایی، پخش و زیست‌تعادلی آن لازم است. سی‌بی‌تی‌اکس-آ در بسیاری از کشورها از جمله کره، برزیل، روسیه و اوکراین (استه‌تاکس-آ) توزیع شده است. آزمایش‌های بالینی در برزیل نشان داده‌اند که این محصول با بوتاکس مطابقت دارد. اما توسط FDA برای استفاده در ایالات متحده تأیید نشده است.

سی‌ان‌بی‌تی‌اکس-آ

سی‌ان‌بی‌تی‌اکس-آ توسط شرکت نانفنگ علوم و فناوری پزشکی چین تولید می‌شود و در هیچ کشوری برای استفاده تأیید نشده است. این یک بوتولینوم توکسین-نوع آ با قدرت بسیار بالا است که شناخته شده است که برچسب‌گذاری نادرستی دارد. یک مطالعه نشان داد که غلظت آن 4.4 برابر بیشتر از ادعای روی برچسب است که با آزمایش زیست‌سنجی توانایی اندازه‌گیری شده است. این برچسب‌گذاری نادرست خطر بهداشتی قابل توجهی برای بیماران ایجاد می‌کند. بیمارانی که با این محصول درمان شده‌اند، مبتلا به بوتولیسم شده‌اند و نیاز به بستری طولانی مدت داشته‌اند. سی‌ان‌بی‌تی‌اکس-آ نباید با سی‌بی‌تی‌اکس-آ اشتباه گرفته شود، اگرچه هر دو در ایالات متحده غیرقانونی هستند و همچنین هر محصول بوتولینوم توکسین تأیید نشده دیگر.