قرص اورژانسی، که گاهی به عنوان قرص پس از رابطه نیز شناخته میشود، دارویی است که برای پیشگیری از بارداری پس از یک رابطه جنسی بدون محافظت یا در صورت شکست روشهای معمول پیشگیری به کار میرود. این قرصها حاوی دوز بالایی از هورمونهایی هستند که در قرصهای پیشگیری از بارداری معمولی نیز یافت میشوند و اثرگذاری آنها بستگی به سرعت مصرف پس از رابطه جنسی دارد. اما استفاده از قرص اورژانسی میتواند عوارضی به همراه داشته باشد که در این مقاله به بررسی آنها و راهکارهای کاهش اثرات جانبی آن میپردازیم.
عوارض رایج قرص اورژانسی
قرصهای اورژانسی میتوانند عوارض متفاوتی داشته باشند که شدت آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ این عوارض عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- خستگی و سردرد
- درد سینه
- نامنظم شدن چرخه قاعدگی
- خونریزی بین قاعدگیها
- درد شکم یا احساس نفخ
قرصهای اورژانسی یکی از روشهای موثر برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل باروری میباشند. این قرصها اغلب شامل هورمونهای مصنوعی هستند که با تأخیر یا مهار تخمکگذاری، از بروز بارداری جلوگیری میکنند. با این حال، مصرف این قرصها ممکن است همراه با عوارض جانبی مختلفی همراه باشد که میتواند برای افراد مختلف متفاوت باشد.
تهوع و استفراغ از جمله عوارض شایعی است که ممکن است پس از مصرف قرصهای اورژانسی رخ دهد. این علائم معمولاً به صورت گذرا و در مدت کوتاهی بعد از مصرف دارو ظاهر میشوند. برخی افراد ممکن است از این عوارض کمتر یا بیشتری تجربه کنند.
خستگی و سردرد نیز از دیگر عوارضی است که ممکن است پس از مصرف قرصهای اورژانسی بروز کند. این علائم معمولاً به صورت موقت و پس از چند روز از مصرف دارو به طور خودبخود برطرف میشوند.
درد سینه، نامنظم شدن چرخه قاعدگی، خونریزی بین قاعدگیها و درد شکم یا احساس نفخ نیز میتوانند از عوارض جانبی دیگری باشند که ممکن است پس از مصرف قرصهای اورژانسی رخ دهند. این عوارض نیازمند توجه و مشاوره پزشکی هستند تا بهترین راهحل برای هر فرد تعیین شود.
همچنین، افراد برای کسب اطلاعات بیشتر و یا برای دریافت راهنمایی در مورد عوارض قرصهای اورژانسی و یا هر گونه سوال دیگری که ممکن است درباره استفاده از این داروها داشته باشند، توصیه میشود که با پزشک یا متخصص بهداشت جنسی مشورت کنند.
قرصهای اورژانسی پیشگیری از بارداری و نکات مهم در مورد مصرف آن
قرصهای اورژانسی پیشگیری از بارداری، که در میان مردم به قرصهای “صبح پس از” نیز معروف هستند، یک روش موقت برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت یا شکست روش پیشگیری میباشند. این قرصها با داشتن دوز بالایی از هورمونهای سنتتیک استروژن و پروژسترون، عملکرد خود را از طریق جلوگیری از تخمکگذاری، جلوگیری از لقاح یا پیشگیری از لانهگزینی تخمک بارور شده انجام میدهند. این قرصها تنها در مواقع اضطراری و در صورت مصرف ظرف 72 ساعت پس از رابطه جنسی ناایمن موثر هستند.
عوارض جانبی متداول قرصهای اورژانسی عبارتند از:
تهوع و استفراغ: یکی از رایجترین عوارض این داروها به شمار میرود که ممکن است بلافاصله پس از مصرف قرص یا طی چند روز بروز کند.
سرگیجه و خستگی: برخی از زنان پس از مصرف قرصهای اورژانسی احساس سرگیجه و خستگی میکنند. این عوارض معمولاً موقتی هستند.
نامنظمی قاعدگی: از آنجا که قرصهای اورژانسی باعث اختلال در سطح هورمونهای بدن میشوند، ممکن است باعث تأخیر یا تغییر در زمان و میزان خونریزی ماهانه شوند.
درد سینه: برخی افراد پس از مصرف قرصهای اورژانسی در ناحیه سینه درد و ناراحتی احساس میکنند که معمولاً پس از چند روز برطرف میشود.
سردرد: در برخی موارد نادر، مصرف قرصهای اورژانسی منجر به بروز سردرد شدید میگردد.
برای کاهش عوارض جانبی قرصهای اورژانسی پیشگیری از بارداری، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
مصرف قرص با غذا: بهتر است قرص حداقل با یک وعده غذایی سبک مصرف شود تا از بروز تهوع و استفراغ جلوگیری شود.
استفاده از داروهای ضدتهوع: در صورت بروز عارضه تهوع شدید، میتوان از داروهای ضدتهوع استفاده کرد.
استراحت کافی: استراحت و خواب کافی به کاهش خستگی و سردرد کمک میکند.
مصرف مایعات: نوشیدن آب و مایعات دیگر به مقدار کافی، علاوه بر جبران آب بدن، به کاهش سردرد نیز کمک میکند.
پیگیری چرخه قاعدگی: پس از مصرف قرص اورژانسی، ثبت و پیگیری دقیق چرخه قاعدگی ضروری است.
مراجعه به پزشک: در صورت بروز عوارض شدید یا طولانیمدت، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
نکات مهم:
-قرصهای اورژانسی تنها باید در مواقع اضطراری مصرف شوند و نمیتوانند جایگزین روشهای منظم پیشگیری از بارداری باشند.
-پس از مصرف قرص اورژانسی، الزاماً باید از یک روش پیشگیری منظم تا زمان شروع قاعدگی بعدی استفاده شود.
-قبل از مصرف قرص اورژانسی، حتماً باید با پزشک در مورد سابقه پزشکی و دارویی خود مشورت کرد.
-در صورت عدم قاعدگی تا پایان هفته پنجم پس از مصرف قرص اورژانسی، باید حتماً آزمایش بارداری انجام داد.
جایگزینهای قرص اورژانسی
اگر نگرانیهایی در مورد عوارض جانبی قرصهای اورژانسی دارید، گزینههای دیگری نیز وجود دارد که میتوانید در نظر بگیرید:
بارداری، قرصهای ضدبارداری، عوارض جانبی قرصهای اورژانسی، روشهای پیشگیری از بارداری، IUD، وسیله داخل رحمی، پچها، حلقههای واژینال، تزریقهای هورمونی
اگر به دنبال روشهای دیگری برای پیشگیری از بارداری به جای استفاده از قرصهای اورژانسی هستید، گزینههای متنوعی در اختیار دارید که میتوانید به عنوان جایگزین برای قرصهای اورژانسی مدنظر قرار دهید. این گزینهها شامل روشهای پیشگیری از بارداری بلندمدت و روشهای هورمونی میشوند.
یکی از گزینههای متداول برای پیشگیری از بارداری بلندمدت، استفاده از وسیله داخل رحمی یا IUD است. این وسیله داخل رحمی توسط یک پزشک نصب میشود و میتواند به مدت چند سال بارداری را به طور موثر جلوگیری کند. این گزینه مناسب برای افرادی است که علاقهمند به روشهای پیشگیری از بارداری طولانیمدت هستند و از مصرف مداوم قرصهای ضدبارداری یا دیگر روشهای هورمونی خودداری میکنند.
روشهای هورمونی نیز گزینههای دیگری برای پیشگیری از بارداری هستند. این شامل قرصهای ضدبارداری، پچها، حلقههای واژینال، و تزریقهای هورمونی میشود که باید به صورت منظم و طبق دستور پزشک مورد استفاده قرار گیرند. این روشها میتوانند از طریق تنظیم هورمونها در بدن، پیشگیری از بارداری را انجام دهند.
با انتخاب هر یک از این گزینهها، مهم است که با یک پزشک مشورت کنید و گزینهای را که بهترین برای شرایط شماست انتخاب کنید. همچنین، هر روشی که انتخاب کنید، دارای مزایا و معایب خاص خود میباشد که باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد. بهترین تصمیم، آگاهانه و با مشاوره با پزشک خودتان است.
سخن پایانی
قرصهای اورژانسی پیشگیری از بارداری یک راه حل موقتی هستند و نباید به عنوان یک راهکار دائمی تلقی شوند. در صورت استفاده از این قرصها، آگاهی از عوارض جانبی و راههای کاهش این عوارض میتواند به شما کمک کند تا تجربه بهتری داشته باشید. همیشه مهم است که در مورد گزینههای پیشگیری از بارداری با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید تا روشی که مناسب شما و سبک زندگیتان است را پیدا کنید.
ده سوال متداول (FAQ) در مورد قرصهای اورژانسی
- آیا قرصهای اورژانسی مؤثر هستند؟
قرصهای اورژانسی در صورتیکه ظرف 3 روز از رابطه بدون روش محافظتی مصرف شوند میتوانند 75 تا 89 درصد مانع از بارداری شوند. هرچه زودتر مصرف شوند مؤثرتر هستند. - تا چند وقت پس از رابطه، قرصهای اورژانسی مؤثر هستند؟
قرصهای اورژانسی میتوانند تا 72 ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت، مؤثر باشند. هرچه زودتر مصرف شوند، مؤثرتر هستند. - آیا میتوان از قرصهای اورژانسی چند بار استفاده کرد؟
بله میشود اما نه به جای روش منظم پیشگیری. استفاده مکرر آنها مؤثری کاهش مییابد. - آیا اگر قرص را تهوع کردم مجدداً باید مصرف کنم؟
اگر ظرف 2 ساعت اول مصرف قرص تهوع کردید، باید دوز دیگری مصرف کنید. - پس از مصرف قرص اورژانسی، قاعدگی زودتر یا دیرتر از معمول خواهد آمد؟
معمولاً تا یک هفته بعد از زمان منظم قبلی، اما اگر دیرتر شد آزمایش انجام دهید. - آیا استفاده از این قرصها بر توانایی باروری آینده تأثیر میگذارد؟
نه، این قرصها تأثیر مخرب دائمی ندارند. - آیا میتوان این قرصها را به جای روش منظم پیشگیری استفاده کرد؟
خیر فقط برای اورژانسی. باید پس از آن روش منظم دیگری انتخاب کنید. - آیا این قرصها با داروهای دیگر تداخل دارند؟
برخی داروها مانند سنت جانس ورت ممکن است مؤثری آنها را کاهش دهند. - از کجا میتوان قرص اورژانسی تهیه کرد؟
از داروخانه بدون نیاز به رسیدگی پزشک. - هزینه قرص اورژانسی چقدر است؟
معمولاً بین 35 تا 60 هزار تومان. ژنریک آن ارزانتر است. بیمهها اغلب هزینهاش را پوشش میدهند.